Start de gratis dakscan

Alles wat je moet weten over de meterkast bij zonnepanelen

Duik in de wereld van zonnepanelen! Zodra de zonnestroom naar de omvormer snelt, bereikt deze de meterkast. Hier verdeelt de groepenkast de energie naar alle apparaten die stroom nodig hebben. Maar let op, niet elke meterkast is geschikt voor zonnepanelen. Nieuwsgierig naar de essentiële weetjes over de meterkast bij zonnepanelen? Lees snel verder!

De meterkast en de zonnepanelen

Traditioneel gezien komt alle stroom alleen van de netbeheerder, maar met zonnepanelen voeg je daar een extra stroomtoevoer aan toe. Een goed georganiseerde meterkast is dus essentieel bij het installeren van zonnepanelen.

Hoewel we het hier hebben over de meterkast, is het eigenlijk de samenstelling van onderdelen die van groot belang zijn. Denk aan de groepenkast, de meter, de hoofdschakelaar en de aardlekschakelaars.

Stroom kan gevaarlijk zijn en zelfs brand veroorzaken. Om dit te voorkomen, heeft de overheid de NEN 1010 norm verplicht gesteld. Deze norm omvat verschillende veiligheidseisen waaraan zowel de meterkast als de installatie van zonnepanelen moeten voldoen.

NEN 1010 uitgelegd

NEN 1010 is een Nederlandse norm voor elektrotechnische installaties in gebouwen. In combinatie met zonnepanelen stelt NEN 1010 veiligheidsrichtlijnen vast voor het aansluiten van zonnepanelen op het elektriciteitsnet. Het omvat regels voor bekabeling, aarding, beveiligingen en apparatuur, zoals bijvoorbeeld:

  • Het hebben van een moderne groepenkast (dus geen porseleinen stoppenkast)
  • Het beschikken over een 1-fase of 3-fase groepenkast
  • Het beschikken over een hoofdschakelaar (verplicht sinds 2005)
  • Het beschikken over een aardlekschakelaar (verplicht volgens de Nederlandse elektriciteitsvoorschriften)
  • Een meterkast die gebouwd is op basis van de nieuwe, strengere richtlijnen vanuit de overheid (NEN 1010).

Naleving van NEN 1010 bij de installatie van zonnepanelen waarborgt de veiligheid, efficiëntie en betrouwbare werking van het systeem en minimaliseert het risico op elektrische gevaren. Een professionele installateur zal de installatie uitvoeren volgens de voorschriften van NEN 1010 om aan de geldende normen te voldoen. Zonnepanelen installateurs kunnen deze norm bemachtigen door te voldoen aan de gestelde eisen.

Welke factoren zou je dan allemaal goed moeten hebben in de meterkast?

Zoals we eerder al hebben verteld bestaat de meterkast uit de volgende onderdelen:

  • De groepenkast
  • De meter
  • De hoofdschakelaar
  • De aardlekschakelaars

Hieronder zullen we per onderdeel uitleggen wat het inhoudt en op welke manier deze moet volstaan voor een zonnepaneleninstallatie.

Groepenkast

De groepenkast is een paneel met verschillende groepen (schakelaars) die elk een elektrische stroomkring vertegenwoordigen. Elke groep is bedoeld voor een specifiek gedeelte van het huis of specifieke apparaten. Denk hierbij aan de groep: keuken, hier kun je elektrische apparaten vinden die je in de keuken gebruikt. Van de verlichting tot aan de waterkoker. De magnetron, oven en/of vaatwasser zitten vaak op een aparte groep omdat deze meer vermogen hebben. Bij de integratie van zonnepanelen kijken wij naar welke variant groepenkast je beschikt, de 1 fase of 3 fase en naar de beschikbare ruimte bij de groepen.

1-fase of 3-fase

Als we kijken naar de groepenkast dan beschik je vaak over de 1 fase of 3 fase groepenkast. Weet jij wat voor variant jij in huis hebt? Hieronder hebben we een overzicht gemaakt hoe je kan zien of je een 1-fase of 3-fase groepenkast hebt:

Een laatste manier om te zien of je een 1-fase of 3-fase groepenkast hebt is door te kijken naar het icoon op de groepenkast. Heb je een 1-fase groepenkast dan zie je onderstaand linker icoon, heb je een 3-fase dan heb je onderstaand rechter icoon:

afbeelding icoon groepenkast of meterkast 1-fase of 3-fase herkenning

Een 3-fase groepenkast kan meer stroom aan dan een 1-fase groepenkast. Hierbij wordt vaak de grens van 5000 kWh aangehouden. Heb je minder dan 5000 kWh stroom door je kabels heen lopen? Dan volstaat een 1-fase groepenkast in jouw geval. Als er meer dan 5000 kWh aan stroom door je kabels heen stroomt, dan heb je al een 3-fase groepenkast nodig.

Beschikbare ruimte in de meterkast

Naast de juiste variant groepenkast is het ook belangrijk om genoeg vrije ruimte in de groepenkast te hebben. De energie die vanuit de zonnepanelen geleverd wordt, moet namelijk op een groep in de meterkast worden aangesloten. Om de veiligheid voldoende te garanderen wordt bij een zonnepaneleninstallatie bijna altijd een aardlekautomaat geplaatst. Dit is een vrije groep samen met een aardlekschakelaar.

Het aantal vrije modules hangt af van de hoeveelheid zonnepanelen die je laat installeren en het soort omvormer wat je hebt. Hieronder hebben we het in een tabel inzichtelijk gemaakt.

Bij een zonnepaneleninstallatie is er een alternatieve optie voor de aansluiting in een 1-fase meterkast, namelijk het gebruik van een PV-verdeler.

Een PV-verdeler is als een klein kastje met een stopcontact dat je kunt aansluiten op een al bestaande groep via een ander stopcontact in huis. Een PV-verdeler kan je alleen aansluiten op een groep waar maar 1 apparaat op zit (dus die rechtstreeks van de meterkast naar dat specifieke stopcontact loopt). Vaak geldt dit voor de groep van bijvoorbeeld een wasmachine of droger, maar het komt ook voor dat er meer apparaten/verlichting/stopcontacten bij deze groep op zitten. In dat geval kan er geen PV-verdeler geplaatst worden.

Het zorgt ervoor dat een bestaande groep wordt opgesplitst in twee afzonderlijke groepen, zodat de opgewekte zonnestroom op de juiste manier kan worden teruggestuurd en het stopcontact beschikbaar blijft.

Meter

De meter in de meterkast geeft weer hoeveel stroom er in- en uit de woning gaat. Er zijn op dit moment drie verschillende meters: analoog, digitaal en slim. Analoog is de oudste van het rijtje en laat net zoals bij een digitale meter zien hoe de teller terugloopt wanneer er stroom wordt opgewekt door zonnepanelen en bijna niks verbruikt wordt. De stand van deze twee soorten meters moet je eens per jaar doorgeven aan de energieleverancier.

Een slimme meter of AMR-meter werkt zoals de naam al zegt net even wat slimmer. De meter verstuurt namelijk de stand vanzelf door naar de energieleverancier via een internetaansluiting. Ook kun je bij een slimme meter zien hoeveel stroom je op welk moment verbruikt en opwekt.

Het aanpassen van de meter is niet verplicht. In veel landen, waaronder Nederland, wordt de uitrol van slimme meters gestimuleerd om de energie-efficiëntie te verbeteren en het beheer van het elektriciteitsnet te optimaliseren. Als onderdeel van dit programma bieden energieleveranciers vaak gratis of tegen een gereduceerd tarief de mogelijkheid om een slimme meter te laten installeren.

Hoofdschakelaar

De hoofdschakelaar is een grote schakelaar die al het elektriciteitsverbruik in huis kan uitschakelen. Dit is handig bij noodgevallen of bij het uitvoeren van onderhoud aan het elektrische systeem. Bij het installeren van zonnepanelen moet de hoofdschakelaar voldoende capaciteit hebben om zowel het huishoudelijke verbruik als de stroomopwekking van de zonnepanelen te kunnen dragen.

In Nederland is een hoofdschakelaar in de meterkast verplicht sinds 1 januari 2005. Het is dus belangrijk dat jouw meterkast voorzien is van een hoofdschakelaar.

Aardlekschakelaars

Aardlekschakelaars beschermen tegen elektrische lekken en voorkomen elektrocutiegevaar. Als er een verschil wordt ontdekt tussen de stroom die de woning binnenkomt en de stroom die eruit gaat, schakelt de aardlekschakelaar de stroom onmiddellijk uit. Bij een zonnepaneleninstallatie is het belangrijk om te controleren of de aardlekschakelaars geschikt zijn voor het extra vermogen van de panelen en of de zonnepanelen correct zijn geaard voor een veilige werking.

Let er wel op dat er per aardlekschakelaar maar 4 groepen op aangesloten mogen zijn. Heb je meer groepen? Dan heb je automatisch ook meer aardlekschakelaars nodig.

Verder kijken we naar de veiligheid omtrent de huidige aardlekschakelaars die je in je huis hebt zitten. Is dit een aardlekschakelaar waar 0,5A op staat? Dan vervangen wij deze direct. Dit omdat een lekstroom van 500 mA levensgevaarlijk kan zijn. Wij zullen de schakelaars dan vervangen voor 0,03a (30 mA).

Ook komen wij vaak tegen dat 1-fase groepen beveiligd worden door 3-fase aardlekschakelaars. Ook deze vervangen wij, omdat 1-fase aardlekschakelaars bedoeld zijn voor 1-fase groepen en 3-fase aardlekschakelaars bedoeld zijn voor 3-fase groepen.

Wat moet je nog meer weten over de meterkast?

Hierboven hebben we alle onderwerpen besproken die gemoeid gaan met de meterkast. Met deze informatie weet je al meer over wat er komt kijken bij de meterkast wanneer er een zonnepaneleninstallatie geplaatst gaat worden. Maar is jouw meterkast ook geschikt?

We kunnen begrijpen dat het soms lastig kan zijn om te beoordelen of je meterkast geschikt is voor zonnepanelen. Gelukkig hebben we technische experts op dit gebied die je hierbij kunnen helpen. Onze professionals zorgen ervoor dat je installatie optimaal wordt voorbereid op de komst van jouw zonnepanelen. Ze bekijken onder andere jouw meterkast en groepenkast om te controleren of alles naar behoren is. Onze elektriciens zorgen er dan op de dag van installatie voor dat de meterkast is voorzien van alle noodzakelijke onderdelen, zodat alles veilig is. Wil je weten of jouw meterkast geschikt is? Vul dan de dakscan in en laat je verrassen door ons advies op maat!

Direct contact

Heb je een vraag niet kunnen vinden? Neem vrijblijvend contact op met een van onze adviseurs! Zij staan je graag persoonlijk te woord.

Ma t/m vrij 08:30 – 17:00