Zonnepanelen zijn een veelbelovende stap naar een toekomst vol besparingen, maar het is essentieel om ook aandacht te besteden aan een ander belangrijk aspect omtrent zonnepanelen: veiligheid tegen brand. Ontdek in deze blog de vier factoren om te zorgen dat jouw zonnepanelen installatie brandveilig is én blijft. Ik vertel je alles over brand bij zonnepanelen en hoe je dit kan voorkomen.
Kunnen zonnepanelen brand veroorzaken?
Om meteen de gemoederen te sussen, brand veroorzaakt door zonnepanelen komt volgens TNO bij 0,014% van de installaties voor (bij Zonduurzaam is het gelukkig nog nooit voorgevallen).
Maar ik kan begrijpen dat je over dit onderwerp wel graag het één en ander wilt weten om brand bij jouw (toekomstige) zonnepaneleninstallatie te voorkomen. Volgens de Brandweer zijn er verschillende oorzaken voor brand bij zonnepanelen. In de meeste gevallen gaat het om de volgende oorzaken:
- Oververhitte zonnecellen na een defect.
- Slecht op elkaar aansluitende kabels en stekkers of gebruik van te dunne draden.
- Oververhitte omvormers.
- Ontbreken van ventilatie achter de panelen, waardoor de dakisolatie kan ontbranden (vooral bij indaksystemen een gevaar).
Maar hoe kan je deze oorzaken voorkomen? Wat moet je weten en waar moet je op letten als consument bij zonnepanelen als het gaat om de brandveiligheid? Ik ga het je allemaal uitleggen in dit artikel.
Wat gebeurt er met de zonnepanelen wanneer er brand is?
In 2018 haalden diverse nieuwsberichten installatiebranden met zonnepanelen aan als alarmerende voorbeelden. De oorzaak van deze branden was meestal te herleiden tot gebrekkige elektrische verbindingen aan de gelijkstroomkant* van het zonnepanelensysteem. Wanneer een elektrische verbinding niet goed tot stand komt, kan de stroom die erdoor moet vloeien belemmerd worden, waardoor er ongewenste weerstand ontstaat. Dit kan leiden tot de vorming van een zogenaamde ‘vlamboog’.
Een vlamboog is een elektrische ontlading of vonk tussen twee geleiders die niet correct met elkaar verbonden zijn. Wanneer er elektriciteit blijft stromen, blijft de vlamboog schade aanrichten. Wanneer de zonnepanelen in brand staan dan zullen ze smelten. Ook de zonnecellen (of fotovoltaïsche cellen) zullen beschadigd raken en rook en gassen veroorzaken. Doordat de zonnepanelen in brand staan zullen ze jouw dakleer of dakbedekking beschadigen waardoor deze ook in brand kan vliegen.
Waarnaar het vuur zich verder kan verspreiden. Het is belangrijk om bij brand altijd aan te geven dat je zonnepanelen op jouw dak hebt liggen, zodat de brandweer hier rekening mee kan houden. Nu je weet hoe brand kan ontstaan en wat er gebeurd, wil je waarschijnlijk ook weten hoe je dit kan voorkomen.
Hoe kan ik brand bij zonnepanelen voorkomen?
Ondanks dat de kans op brand natuurlijk klein is, is het altijd goed om te weten waar je op kan letten om het zoveel mogelijk te voorkomen. Het is belangrijk om je goed te laten informeren over de brandveiligheid van de zonnepanelen bij een bepaalde partij.
Maar ook is het verstandig om de keurmerken van de zonnepanelen en de installateur te bekijken en te zien hoe de monitoring van de installatie is geregeld. Vier factoren die belangrijk kunnen zijn voor brandveilige zonnepanelen. Hoe dat zo is? Hieronder heb ik alle 4 de factoren even toegelicht.
Information is key
De eerste tip is om je altijd goed te laten informeren. Als je zorgen hebt over de brandveiligheid bij zonnepanelen, dan kun je deze zorgen uitspreken bij de adviseur. Hij of zij kan je goed vertellen wat je kan doen en de eventuele zorgen wegnemen. Alles gaat natuurlijk om vertrouwen.
Keurmerken zonnepanelen
Daarnaast is het goed om te checken of zonnepanelen beschikken over een IEC-61730 certificaat. Om de weerbaarheid tegen brand volgens IEC 61730 te bepalen worden er twee testen uitgevoerd: de vlamverspreidingstest en de brandtest. Na het behalen van de test kun je het certificaat krijgen. Bij deze tests gelden ook nog de volgende 3 brandklasses: A, B en C.
- A = Bestand tegen zware vuurproeven
- B = Bestand tegen gemiddelde vuurproeven
- C = Bestand tegen lichte vuurproeven.
Goed om ook te weten is dat deze drie klassen gepresenteerd kunnen worden in A0, A1, A2 of A3, B0, B1, B2 etc. Deze elektrische veiligheidsklassen worden gebruikt om de mate van bescherming tegen elektrische schokken aan te geven. Waarbij 0 geen bescherming geeft en 3 het meeste. Hieronder heb ik de brandtest en de vlamboogtest uitgelegd en ook hoe het verband houdt met de drie verschillende brandklasses.
Vlamverspreidingstest
Het doel van een vlamverspreidingstest is om te bepalen of het zonnepaneel brand kan verspreiden, en in welke mate. Hieronder hebben we de specificaties per brandklasse weergegeven: De test beoordeelt de impact van vuur op zonnepanelen per brandklasse door naar belangrijke factoren te kijken. Zoals de hoeveelheid energie die de brand genereert (uitgedrukt in kilowattuur, kWh) en hoe snel de vlammen zich verspreiden. Het uiteindelijke doel is om te zorgen dat de vlamverspreiding tot een minimum wordt beperkt, vooral op het dak, om schade zoveel mogelijk te beperken.
Brandtest
Bij de brandtest wordt er gekeken of een externe factor zoals vuurwerk of een vonk door een connector of bedrading het zonnepaneel kan doen verbanden of zelfs helemaal kan laten doorbranden. Tijdens de test wordt een brandend houten blok op het zonnepaneel geplaatst, terwijl er een stevige wind waait. Hieronder in de tabel kun je de testspecificaties zien:
De specifieke brandklassen variëren in termen van het gewicht van het brandende blok en de duur van blootstelling van het paneel aan het vuur. Het is belangrijk op te merken dat er voor elke brandklasse verschillende maximale niveaus van vlamverspreiding worden gehanteerd. Goed om te weten natuurlijk dat er zulke tests zijn en dat er ook een certificaat wordt uitgedeeld na het behalen van de tests, maar welke merken beschikken bijvoorbeeld over dit certificaat (IEC-61730)?
Ik kan je vertellen dat de volgende merken bij Zonduurzaam beschikken over het certificaat en daardoor dus de brandtest en vlamboogtest hebben doorstaan:
Keurmerken installateur
Naast het keurmerk bij zonnepanelen, kun je ook kijken naar keurmerken die verband houden met brandveiligheid voor de installateur. Hiervoor zijn Install-Q, VCA, NEN 1010 en NEN 5310 een voorbeeld. Ondanks dat deze keurmerken de brandveiligheid niet tegengaan, kunnen ze het wel voorkomen. Deze keurmerken zeggen namelijk wat over hoe de installateur te werk gaat. Voornamelijk of de installateur volgens de (wettelijke,) veilige normen installeert en werkt. Je wilt natuurlijk niet dat je straks zit met slechte bedrading zoals de installaties in 2018, die in brand zijn gevlogen.
Monitoring
Een laatste tip is om te kijken naar de monitoring van de zonnepanelen. Zorg voor nauwkeurige monitoring van zonnepanelen, bij voorkeur op paneelniveau, om de brandveiligheid te verbeteren. Individuele monitoring maakt snelle detectie van storingen mogelijk. Waardoor onmiddellijke interventie mogelijk is. Dit minimaliseert het risico op brandgevaar en beschermt zowel mensen als eigendommen.
Nu je weet wat jij kan doen om te zorgen voor brandveiligheid, gaan we het hebben over wat de fabrikant of installateur juist kan doen om brand tegen te gaan.
Hoe kan de fabrikant brand bij zonnepanelen voorkomen?
Brandveiligheid is een belangrijk aspect bij zonnepaneleninstallaties, omdat zonnepanelen elektriciteit genereren en in sommige gevallen potentieel brandgevaar kunnen opleveren. Hier zijn veel fabrikanten zich ook bewust van. Wist je bijvoorbeeld dat de micro-omvormers van Enphase zo zijn ontworpen dat ze zorgen voor een veilig systeem met een veel verminderde kans op brand, ten opzichte van centrale omvormers? Namelijk vanwege de volgende specificaties:
- Doordat de panelen op individueel niveau werken is er minder kans op spanningsopbouw en oververhitting.
- Doordat de micro-omvormers op het dak geplaatst zijn. Zal er geen hoge voltage gelijkstroom over je dak en door je huis stromen. Alles wordt op het dak meteen omgezet naar de bruikbare, veilige wisselstroom met lage voltage.
- De micro-omvormers zijn uitgerust met een vlamboogdetectie. Mocht er iets defect zijn dan zorgen de omvormers er vrijwel volledig voor dat de vlamboog geëlimineerd wordt.
- Door de micro-omvormers werkt de architectuur slecht met één kabel, er hoeft minder geknipt, verlengt, geïsoleerd of gebundeld te worden, wat de kans of ontstaan van brand vermindert.
- Doordat je alle panelen individueel kan monitoren kun je defecten veel sneller opmerken en de kans op brand door storingen verminderen.
- De micro-omvormers zijn uitgerust met het Rapid shutdown systeem (iets wat in Amerika al verplicht is om te bezitten). Waarbij in een noodsituatie de spanning meteen naar een veilig niveau wordt gebracht.
- Verder zijn de micro-omvormers getest met de UL- en IEC normen. Dit zijn internationale normen en veiligheidsrichtlijnen voor de elektronica van de installatie.
Zoals je kan lezen kunnen fabrikanten, zoals Enphase, al veel zaken regelen op het gebied van brandveiligheid. Nu gaan we kijken naar de installateur. Want wat kan deze doen om te zorgen voor een brandveilige installatie?
Wat doet Zonduurzaam aan brandveiligheid?
De consumenten en de fabrikanten hebben we besproken, maar wat doet of kan Zonduurzaam doen om brand te voorkomen. Natuurlijk wil geen enkele zonnepaneleninstallateur verantwoordelijk zijn voor brand veroorzaakt door zonnepanelen. Bij Zonduurzaam vinden we het belangrijk om een veilige installatie te plaatsen en jou te kunnen voorzien van jouw eigen zonnepaneleninstallatie. Hiermee zijn we niet alleen verbonden voor een korte periode, maar voor alle jaren dat de zonnepanelen op jouw dak liggen. Een echte duurzame relatie dus. Daar hoort dan ook goede brandveiligheid bij.
Om brand zoveel mogelijk te voorkomen hebben onze installateurs de NEN 1010 en NEN 5310 cursussen volbracht en beschikken we ook over de Install Q en VCA certificeringen. Op deze manier zal er altijd veilig worden geïnstalleerd op jouw dak. Daarnaast maken wij bewust keuzes over de fabrikanten en merken waar wij mee in zee gaan. Wij maken bijvoorbeeld de keuze om alleen te werken met Tier-1 zonnepanelen en merken zoals Enphase waarbij brandveiligheid een belangrijk aspect is. Ook beschikken deze merken over het IEC-61730 certificaat, dat ik hierboven heb uitgelegd.
Zoals je hebt kunnen lezen is brand bij zonnepanelen zeldzaam, maar met aandacht voor veiligheid kun je risico’s minimaliseren. Informeer jezelf, kijk naar keurmerken, en kies een gecertificeerde installateur. Bij Zonduurzaam begrijpen we het belang van brandveiligheid en werken we met zorgvuldig geselecteerde producten. Heb je vragen? Bel ons gerust op 088 889 7777 voor meer informatie. *Gelijkstroom is stroom op hoge voltage wat wordt opgewekt door de zonnepanelen. De omvormer zet deze stroom om tot veilige wisselstroom die te gebruiken is voor de elektrische apparaten.
